003 surah
ھي سورة مَدَنِیَّۃٌ آھي . ھِن ۾ 200 آيتون ۽ 20 رڪوع آھن
فُيُوضُ الفُرقان
مُترجم: پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)
الۗـۗمَّ 1ۙ
الف لام ميم (هي حروف مقطعات آهن، هنن جي اصل معنيٰ ۽ مقصد الله ۽ ان جو رسول ﷺ بهتر ڄاڻن ٿا)
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)اللّٰهُ لَآ اِلٰهَ اِلَّا ھُوَ ۙ الْـحَيُّ الْقَيُّوْمُ 2ۭ
الله (اُهو آهي جو) ناهي ڪو ئي عبادت جي لائق سواءِ ان جي، هميشه زنده رهڻ وارو جهان جو نظام قائم رکڻ وارو آهي.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)نَزَّلَ عَلَيْكَ الْكِتٰبَ بِالْـحَقِّ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ وَاَنْزَلَ التَّوْرٰىةَ وَالْاِنْـجِيْلَ 3ۙ
(اي نبي!)ان تو تي (هي) ڪتاب حق سان لاٿو آهي جيڪو اڳين ڪتابن جي تصديق ڪندڙ آهي ۽ (الله ئي ) تورات ۽ انجيل نازل ڪيو آهي.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)مِنْ قَبْلُ ھُدًى لِّلنَّاسِ وَاَنْزَلَ الْفُرْقَانَ ڛ اِنَّ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا بِاٰيٰتِ اللّٰهِ لَھُمْ عَذَابٌ شَدِيْدٌ ۭ وَاللّٰهُ عَزِيْزٌ ذُو انْتِقَامٍ 4
اڳ به (ڪتاب لاٿائين) ماڻهن جي هدايت لاءِ ۽ (هاڻي به) حق ۽ باطل و چ ۾ فرق ڪندڙ (قرآن) لاٿائين. بيشڪ اُهي ماڻهو جن الله جي آيتن جو انڪار ڪيو انهن لاءِ زور سخت عذاب آهي. ۽ الله غالب آهي بدلو وٺڻ وارو آهي.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)اِنَّ اللّٰهَ لَا يَـخْفٰى عَلَيْهِ شَيْءٌ فِي الْاَرْضِ وَلَا فِي السَّمَاۗءِ 5ۭ
بيشڪ الله تي ڪا به شيءِ ڳُجهي نه آهي زمين ۾ ۽ نه ڪِي آسمان ۾.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)ھُوَ الَّذِيْ يُصَوِّرُكُمْ فِي الْاَرْحَامِ كَيْفَ يَشَاۗءُ ۭ لَآ اِلٰهَ اِلَّا ھُوَ الْعَزِيْزُ الْـحَكِيْمُ 6
اُهو (الله) ئي آهي جيڪو (مائرن جي) پيٽن ۾ اوهان جي صورت ٺاهي ٿو جيئن چاهي. ناهي ڪوئي عبادت جي لائق سواءِ ان جي (اُهو) غالب آهي حڪمت وارو آهي.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)ھُوَ الَّذِيْٓ اَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتٰبَ مِنْهُ اٰيٰتٌ مُّـحْكَـمٰتٌ ھُنَّ اُمُّ الْكِتٰبِ وَاُخَرُ مُتَشٰبِهٰتٌ ۭ فَاَمَّا الَّذِيْنَ فِيْ قُلُوْبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُوْنَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاۗءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاۗءَ تَاْوِيْلِهٖ څ وَمَا يَعْلَمُ تَاْوِيْلَهٗ ٓ اِلَّا اللّٰهُ ڤ وَالرّٰسِـخُوْنَ فِي الْعِلْمِ يَقُوْلُوْنَ اٰمَنَّا بِهٖ ۙ كُلٌّ مِّنْ عِنْدِ رَبِّنَا ۚ وَمَا يَذَّكَّرُ اِلَّآ اُولُوا الْاَلْبَابِ 7
اُهو ئي آهي جنهن تو تي ڪتاب نازل ڪيو. جنهن مان ڪي آيتون ”محڪم“ (يعني چِٽِي معنى واريون) آهن اُهي (احڪامِ) ڪتاب جو بنياد آهن ۽ ٻيون ”مُـتَــشَــابه“ (يعني ڪيئي قسمن جي معنائن واريون) آهن. پوءِ اُهي ماڻهو جن جي دلين ۾ ڦير آهي سي پوءِ متشابهه جي پويان پون ٿا. (صرف) فتني تلاش ڪرڻ خاطر ۽ پنهنجِي مطلبي معنى حاصل ڪرڻ خاطر حالانڪه ان جي اصل مراد الله کان سواءِ ڪو نه ٿو ڄاڻي. ۽ علم ۾ ڪامل پُختگي رکڻ وارا ته چون ٿا ”اسان اُن تي ايمان آندو اهي سڀ اسان جي پالڻهار وٽان آهن“. ۽ نصيحت ته صرف عقل وارا ئي پرائن ٿا.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوْبَنَا بَعْدَ اِذْ ھَدَيْتَنَا وَھَبْ لَنَا مِنْ لَّدُنْكَ رَحْـمَةً ۚ اِنَّكَ اَنْتَ الْوَھَّابُ 8
(دعا گھرن ٿا ته) ”اي اسان جا پالڻهار! اسان جي دلين کي نه ڦيراءِ ان کان پوءِ جو تو اسان کي هدايت ڏني آهي، ۽ اسان کي پاڻ وٽان (خاص) رحمت عطا ڪر، بيشڪ تون وڏو عطائون ڪندڙ آهين.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)رَبَّنَآ اِنَّكَ جَامِعُ النَّاسِ لِيَوْمٍ لَّا رَيْبَ فِيْهِ ۭ اِنَّ اللّٰهَ لَا يُـخْلِفُ الْمِيْعَادَ 9ۧ
اي اسان جا پالڻهار! بيشڪ تون سڀ ماڻهن کي گڏ ڪرڻ وارو آهين هڪڙي ڏينهن لاءِ جنهن ۾ ڪو شڪ ئي نه آهي“. بيشڪ الله وعدي خلافي ڪونه ڪندو آهي.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)اِنَّ الَّذِيْنَ كَفَرُوْا لَنْ تُغْنِىَ عَنْھُمْ اَمْوَالُھُمْ وَلَآ اَوْلَادُھُمْ مِّنَ اللّٰهِ شَـيْـــــًٔـا وَاُولٰۗىِٕكَ ھُمْ وَقُوْدُ النَّارِ ۙ10
بيشڪ اُهي ماڻهو جن ڪفر ڪيو انهن جا مال ۽ انهن جا اولاد انهن تان الله (جي عذاب) کان ڪا شيءِ ٽاري نه سگهندا. ۽ اهي ئي دوزخ جو ٻارڻ آهن.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)كَدَاْبِ اٰلِ فِرْعَوْنَ ۙ وَالَّذِيْنَ مِنْ قَبْلِهِمْ ۭ كَذَّبُوْا بِاٰيٰتِنَا ۚ فَاَخَذَھُمُ اللّٰهُ بِذُنُوْبِهِمْ وَاللّٰهُ شَدِيْدُ الْعِقَابِ 11
انهن جو انجام اهڙو ئي ٿيندو جيڪو قومِ فرعون ۽ جيڪي ماڻهو انهن کان اڳ هئا تن جو ٿيو. جن اسان جي آيتن کي ڪوڙو چيو، پوءِ الله انهن کي انهن جي ڏوهن سبب پڪڙيو ۽ الله سخت عذاب ڏيندڙ آهي.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)قُلْ لِّـلَّذِيْنَ كَفَرُوْا سَـتُغْلَبُوْنَ وَتُـحْشَرُوْنَ اِلٰى جَهَنَّمَ ۭ وَبِئْسَ الْمِهَادُ 12
(اي نبي) انهن ماڻهن کي چؤ جن ڪفر ڪيو ته ڄاڻ توهان مغلوب ٿي ويندؤ ۽ دوزخ ڏانهن جمع ڪيا ويندؤ. ۽ اهو بڇڙو هنڌ آهي.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)قَدْ كَانَ لَكُمْ اٰيَةٌ فِيْ فِئَتَيْنِ الْتَقَتَا ۭ فِئَةٌ تُقَاتِلُ فِيْ سَبِيْلِ اللّٰهِ وَاُخْرٰى كَافِرَةٌ يَّرَوْنَھُمْ مِّثْلَيْهِمْ رَاْيَ الْعَيْنِ ۭ وَاللّٰهُ يُؤَيِّدُ بِنَصْرِهٖ مَنْ يَّشَاۗءُ ۭ اِنَّ فِيْ ذٰلِكَ لَعِبْرَةً لِّاُولِي الْاَبْصَارِ 13
بيشڪ اوهان لاءِ انهن ٻن جماعتن ۾ هڪ نشاني هئي جيڪي (ميدانِ بدر ۾) هڪ ٻئي ۾ لڙيون. هڪ جماعت الله جي رستي ۾ پئي لڙي ۽ ٻي جماعت ڪافر هئي ۽ اُهي کين (يعني مسلمانن کي) اکين سان پاڻ کان ٻيڻو ڏسن پيا. ۽ الله پنهنجي مدد سان جنهن کي چاهي طاقتور ڪري. بيشڪ ان (معرڪي) ۾ اکين وارن لاءِ وڏي عبرت آهي.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)زُيِّنَ لِلنَّاسِ حُبُّ الشَّهَوٰتِ مِنَ النِّسَاۗءِ وَالْبَنِيْنَ وَالْقَنَاطِيْرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّھَبِ وَالْفِضَّةِ وَالْـخَيْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَالْاَنْعَامِ وَالْـحَرْثِ ۭ ذٰلِكَ مَتَاعُ الْـحَيٰوةِ الدُّنْيَا ۚ وَاللّٰهُ عِنْدَهٗ حُسْنُ الْمَاٰبِ 14
ماڻهن لاءِ (جن) خواهشن جي چاهت سينگاري وئي آهي (تن ۾) زالون ۽ اولاد ۽ سون ۽ چاندي جا گڏ ڪيل ڍير ۽ نشان ٿيل گهوڙا ۽ مال (مويشي) ۽ پوکون (شامل آهن). اهو دنياوي زندگي جو سامان آهي ۽ الله وٽ بهترين موٽڻ جي جاءِ آهي.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)قُلْ اَؤُنَبِّئُكُمْ بِـخَيْرٍ مِّنْ ذٰلِكُمْ ۭ لِلَّذِيْنَ اتَّقَوْا عِنْدَ رَبِّهِمْ جَنّٰتٌ تَـجْرِيْ مِنْ تَـحْتِهَا الْاَنْهٰرُ خٰلِدِيْنَ فِيْهَا وَاَزْوَاجٌ مُّطَهَّرَةٌ وَّرِضْوَانٌ مِّنَ اللّٰهِ ۭ وَاللّٰهُ بَصِيْرٌۢ بِالْعِبَادِ ۚ15
چؤ ڇا انهن سڀني کان اڃا بهترين شيءِ جي اوهان کي خبر ڏيان؟ جن ماڻهن تقويٰ اختيار ڪئي انهن لاءِ سندن پالڻهار وٽ باغ آهن، جن جي هيٺان کان نهرون وهن ٿيون اهي ان ۾ هميشه رهندا ۽ (انهن لاءِ) پاڪيزه گهرواريون آهن، ۽ الله پاران رضامندو آهي. ۽ الله ٻانهن کي چڱي طرح ڏسندڙ آهي.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)اَلَّذِيْنَ يَقُوْلُوْنَ رَبَّنَآ اِنَّنَآ اٰمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوْبَنَا وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ ۚ16
(اِهي) اُهي آهن جيڪي چون ٿا: ”اي اسان جا پالڻهار! بيشڪ اسان ايمان آندو پوءِ اسان جي ڏوهن جي بخشش فرماءِ ۽ اسان کي باهه جي عذاب کان بچاءِ“.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)اَلصّٰبِرِيْنَ وَالصّٰدِقِيْنَ وَالْقٰنِـتِيْنَ وَالْمُنْفِقِيْنَ وَالْمُسْـتَغْفِرِيْنَ بِالْاَسْـحَارِ 17
(اُهي) صبر ڪرڻ وارا ۽ سچار ۽ ادب وارا ۽ (الله جي راهه ۾) خرچ ڪرڻ وارا ۽ رات جي پوئين حصن وقت (اٿي) گناهن جي معافي وٺڻ وارا آهن.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)شَهِدَ اللّٰهُ اَنَّهٗ لَآ اِلٰهَ اِلَّا ھُوَ ۙ وَالْمَلٰۗىِٕكَةُ وَاُولُوا الْعِلْمِ قَاۗىِٕمًۢا بِالْقِسْطِ ۭ لَآ اِلٰهَ اِلَّا ھُوَ الْعَزِيْزُ الْـحَكِيْمُ ۭ18
الله شاهدي ڏني ته ”بيشڪ ان کان سواءِ ڪوبه عبادت جي لائق نه آهي“ ۽ ملائڪن ۽ علم وارن به انصاف تي قائم رهندي (اها شاهدي ڏني) ته ”ناهي ڪوبه عبادت جي لائق سواءِ ان جي، اهو غالب حڪمت وارو آهي“.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)اِنَّ الدِّيْنَ عِنْدَ اللّٰهِ الْاِسْلَامُ ۣ وَمَا اخْتَلَفَ الَّذِيْنَ اُوْتُوا الْكِتٰبَ اِلَّا مِنْۢ بَعْدِ مَا جَاۗءَھُمُ الْعِلْمُ بَغْيًۢا بَيْنَھُمْ ۭ وَمَنْ يَّكْفُرْ بِاٰيٰتِ اللّٰهِ فَاِنَّ اللّٰهَ سَرِيْعُ الْـحِسَابِ 19
بيشڪ الله وٽ دين صرف ”اسلام“ئي آهي، ۽ اهلِ ڪتاب جيڪو وٽن علم اچڻ کان پوءِ اختلاف ڪيو سو پاڻ ۾ ساڙ سببان ئي هيو. ۽ جيڪو الله جي آيتن جو انڪار ڪندو ته بيشڪ الله حساب ۾ جلدي ڪرڻ وارو آهي.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)فَاِنْ حَاۗجُّوْكَ فَقُلْ اَسْلَمْتُ وَجْهِيَ لِلّٰهِ وَمَنِ اتَّبَعَنِ ۭ وَقُلْ لِّلَّذِيْنَ اُوْتُوا الْكِتٰبَ وَالْاُمِّيّٖنَ ءَاَسْلَمْتُمْ ۭ فَاِنْ اَسْلَمُوْا فَقَدِ اھْتَدَوْا ۚ وَاِنْ تَوَلَّوْا فَاِنَّـمَا عَلَيْكَ الْبَلٰغُ ۭ وَاللّٰهُ بَصِيْرٌۢ بِالْعِبَادِ ۧ20
پوءِ (اي نبي) جيڪڏهن تو سان جهڳڙو ڪن ته چؤ: ”مون خود ۽ جنهن به منهنجي پيروي ڪئي تن به پنهنجو مُنهن الله جي حضور جهڪايو آهي“. ۽ اهلِ ڪتاب ۽ اڻ پڙهين کي چؤ ته: ”ڇا اوهان اسلام آڻيو ٿا“؟ پوءِ جيڪڏهن اسلام آڻن ته بيشڪ هدايت وارا ٿيا. ۽ جي منهن ڦيرن ته تنهنجي مٿان صرف حڪم پهچائڻ آهي ۽ الله ٻانهن کي ڏسندڙ آهي.
— پِير محمد ڪرم اللہ الاھي (دلبر سائين)